Serikali ilichangia kuua Vyama vya Ushirika

 

• Jambo linalomfadhaisha na kumkasirisha zaidi ni kuona kwamba vyama hivyo tayari vimejitumbukiza tena katika madeni makubwa kutokana na viongozi wake kuendeleza ubadhirifu wa fedha na mali za vyama hivyo. Ndiyo maana Rais amelazimika kusema pasipo kupepesa macho kuwa, wengi wa viongozi wa vyama hivyo ni wezi, tena wezi wanaokula bila kunawa.

Rais Jakaya Kikwete amesema baadhi ya vyama vya ushirika nchini vina mkusanyiko wa wezi wanaotafuna fedha za wananchi bila hata kunawa mikono. Rais ambaye yuko mkoani Kagera kwa ziara ya kiserikali ya siku tano, aliyasema hayo mwanzoni mwa wiki mjini Bukoba alipokuwa akizungumza na wananchi baada ya kufungua jengo la kitegauchumi la Chama cha Ushirika cha Mkoa wa Kagera (KCU).

Kauli hiyo ya Rais inaonyesha dhahiri kwamba serikali yake imekata tamaa katika juhudi zake za kuvirekebisha vyama hivyo, baada ya muda mrefu wa ufisadi na ubadhirifu wa mali na fedha za wanachama ambao umekuwa ukifanywa na viongozi wa vyama hivyo kwa muda mrefu sasa.

Ni kauli iliyojaa hasira na inayoonyesha kwamba Rais bila shaka amevunjika moyo na kukata tamaa kutokana na kukwama kwa juhudi zake za kuvirudisha vyama hivyo vya ushirika katika mstari nyoofu. Katika kuonyesha dhamira yake ya kuvifufua vyama hivyo, Rais Kikwete katika muhula wake wa kwanza wa uongozi aliamua kulipa madeni yote ya vyama vya ushirika nchini, akitarajia kwamba hatua hiyo ingevikwamua kutoka katika madeni ambayo tayari yalikuwa yamevielemea.

Jambo linalomfadhaisha na kumkasirisha zaidi ni kuona kwamba vyama hivyo tayari vimejitumbukiza tena katika madeni makubwa kutokana na viongozi wake kuendeleza ubadhirifu wa fedha na mali za vyama hivyo. Ndiyo maana Rais amelazimika kusema pasipo kupepesa macho kuwa, wengi wa viongozi wa vyama hivyo ni wezi, tena wezi wanaokula bila kunawa.

Tunasema hivyo tukitilia maanani kuwa, uamuzi wake wa kulipa madeni ya vyama vya ushirika kwa kutumia fedha za walipakodi ulikosolewa sana na wananchi ambao waliiona hatua hiyo kama mkakati wake wa kutimiza malengo ya kisiasa, kwa maana ya kuungwa mkono na vyama hivyo katika Uchaguzi Mkuu wa mwaka 2010. Kitendo cha vyama hivyo kutokomea tena katika madeni lazima kichukuliwe na Rais Kikwete kama usaliti mkubwa.

Hata hivyo, katika kutathmini hali hiyo, lazima pia tuangalie upande wa pili wa shilingi. Tukiangalia historia ya vyama hivyo tangu vilipoanzishwa kabla na baada ya uhuru, tutagundua kwamba vyama hivyo vilikuwa na nguvu na ufanisi mkubwa kiasi kwamba baadhi ya vyama hivyo vilikuwa tishio kubwa kwa Serikali kutokana na kuwa na uongozi imara, rasilimali nyingi na ushawishi mkubwa.

Licha ya kuwa huru na kuwajibika kwa wanachama, vyama hivyo vilithaminiwa na kupendwa sana kwa jinsi vilivyokuwa vikiwawakilisha katika masoko ya dunia vikipigana kufa na kupona kupata bei nzuri ya mazao ya wakulima kama kahawa, pamba, tumbaku na kadhalika. Baadhi ya vyama vilikua na kuweza kugharamia mambo mengine kama elimu kwa watoto wa wanachama, afya, miundombinu na kadhalika.

Ndipo Serikali ilipoingilia kati na kuvuruga vyama hivyo kwa kupanga bei ya mazao, kudhibiti mapato, ushawishi na nguvu za vyama hivyo. Ilitungwa Sheria ya Bunge ya kuvibana kisera na kimfumo na Serikali kujiingiza moja kwa moja katika uteuzi wa viongozi wa kuratibu shughuli zake kwa kutumia taratibu na sera zilizoasisiwa na chama tawala. Huo ndio ulikuwa mwisho wa vyama vya ushirika nchini. Vyama tunavyovishuhudia sasa sio vyama halisi, bali ni ‘photokopi’ ya vyama halisi vilivyouawa na Serikali.